Pogrzeb:

Wymowa śmierci i pogrzebu
W Katechizmie Kościoła Katolickiego, że wszystkie sakramenty, szczególnie zaś sakramenty
wtajemniczenia chrześcijańskiego (chrzest, bierzmowanie i Eucharystia), mają na celu ostatnią
Paschę dziecka Bożego, czyli nasze przejście z tej ziemi do domu Ojca w niebie. Chrześcijański
sens naszej śmierci odczytujemy w śmierci i zmartwychwstaniu naszego Pana Jezusa Chrystusa,
dzięki któremu nasze życie jedynie zmienia się, ale nigdy nie kończy wraz z zakończeniem
ziemskiej wędrówki. Kościół widzi w dniu śmierci chrześcijanina, po zakończeniu życia
sakramentalnego, dopełnienie jego nowych narodzin do Królestwa niebieskiego rozpoczętych
podczas chrztu świętego. Nasz Kościół, w którym chrześcijanin umacniał się słowem Bożym i
sakramentami, towarzyszy mu w jego ostatniej drodze tu na ziemi i oddaje go "w ręce" dobrego
Ojca. Ofiarowuje go przez Chrystusa Ojcu i z nadzieją składa jego ciało w ziemi, wierząc, że
zmartwychwstanie ono w chwale. Pogrzeb chrześcijański nie udziela zmarłemu ani sakramentów,
ani też sakramentaliów, bowiem zmarły znajduje się już poza porządkiem ekonomii
sakramentalnej. W liturgii pogrzebowej pragniemy oddać naszą posługę zmarłemu, zanieść do
Boga modlitwy w jego intencji i wyrazić naszą z nim łączność
Pogrzeb chrześcijański – obowiązujące normy postępowania
Pogrzeb chrześcijański nie udziela zmarłemu ani sakramentu, ani
sakramentaliów; zmarły znajduje się już poza porządkiem ekonomii
sakramentalnej. Pogrzeb jest jednak obrzędem liturgicznym Kościoła.
Prawo do pogrzebu.

Wierni zmarli powinni otrzymać pogrzeb kościelny, zgodnie z
przepisem prawa. Kanon określa, że pogrzeb kościelny jest prawem
każdego wiernego, który odchodzi z tego świata. Prawo to oczywiście
rodzi automatycznie obowiązek Kościoła celebrowania tego obrzędu.
Jak to jeszcze dostrzeżemy w dalszych rozważaniach, prawo to może
zostać w pewnych konkretnych przypadkach ograniczone. Pogrzeb
kościelny, w którym Kościół wyprasza duchową pomoc zmarłym,
okazuje szacunek ich ciału i równocześnie żywym niesie pociechę
nadziei, należy odprawiać z zachowaniem przepisów
liturgicznych. Prawo do pogrzebu kościelnego na pierwszym miejscu
przysługuje wszystkim wiernym zmarłym. Prawodawca kościelny
rozpatruje również innego rodzaju przypadki. Co do pogrzebu,
katechumeni są zrównani z wiernymi. Ordynariusz miejsca może
zezwolić na pogrzeb kościelny dzieci, których rodzice mieli zamiar je
ochrzcić, a jednak zmarły przed chrztem. Ochrzczonym przynależnym
do jakiegoś Kościoła lub wspólnoty kościelnej niekatolickiej, można

2

pozwolić na pogrzeb kościelny według roztropnego uznania
ordynariusza miejsca, jeśli nie ma ich własnego szafarza; chyba, że się
ustali, iż mieli przeciwną wolę. 
Odnośnie samego sposobu grzebania, Kościół na pierwszym miejscu
zaleca pochówek ciał do ziemi, nie zabrania jednak kremacji, jeśli nie
została wybrana z pobudek przeciwnych nauce chrześcijańskiej.
Miejsce nabożeństwa pogrzebowego
Nabożeństwo pogrzebowe za każdego wiernego winno być z reguły
odprawione w jego własnym kościele parafialnym. Każdy jednak
wierny albo ci, do których należy troska o pogrzeb zmarłego, mogą
wybrać inny kościół na pogrzeb, za zgodą tego, kto nim zarządza, i po
zawiadomieniu własnego proboszcza. Jeśli śmierć nastąpiła poza własną
parafią i nie przeniesiono do niej zwłok ani nie został zgodnie z prawem
wybrany inny kościół pogrzebu, nabożeństwo należy odprawić w
kościele parafii, gdzie śmierć nastąpiła, chyba, że prawo partykularne
wyznacza inny kościół.
Miejsce pochowania zmarłego
Podobnie jak w przypadku nabożeństwa pogrzebowego, również
odnośnie miejsca pochówku, każdemu wolno wybrać cmentarz
pogrzebania, chyba, że prawo partykularne postanawia inaczej. Jeśli
parafia posiada własny cmentarz, na nim powinni być grzebani wierni
zmarli, chyba, że inny cmentarz został zgodnie z prawem wybrany przez
samego zmarłego albo przez tych, do których należy zajęcie się
pogrzebem zmarłego. Po pogrzebie należy sporządzić akt w księdze
zmarłych, zgodnie z postanowieniami prawa partykularnego.
Ewentualne wyróżnienia towarzyszące ceremonii pogrzebu
Prócz wyróżnień, których źródłem może być urząd liturgiczny lub
święcenia, oraz poza honorami należnymi władzom świeckim stosownie
do przepisów liturgicznych, w obrzędach pogrzebowych nie należy
okazywać szczególnych względów prywatnym osobom lub
stanowiskom ani w ceremoniach, ani w zewnętrznej okazałości.
Odmowa pogrzebu kościelnego
Kodeks Prawa Kanonicznego określa wypadki, w jakich wierny zostaje

3
pozbawiony prawa do pogrzebu kościelnego. Pogrzebu kościelnego
powinni być pozbawieni:
– notoryczni apostaci, heretycy i schizmatycy;
– osoby, które wybrały spalenie swojego ciała z motywów przeciwnych
wierze chrześcijańskiej;
– inni jawni grzesznicy, którym nie można przyznać pogrzebu bez
publicznego zgorszenia wiernych.
Pierwsza grupa ludzi nie budzi raczej wątpliwości. Ci, którzy porzucili
wiarę chrześcijańską, dopuścili się herezji lub schizmy, postawili siebie
poza Kościołem i dlatego nie mają prawa do pogrzebu kościelnego. W
naszych polskich warunkach czasami zdarzają się odejścia katolików do
innych wyznań, lub jeszcze częściej do różnego rodzaju sekt, np. do
Świadków Jehowy. Wówczas osoby takie pozbawiają siebie prawa do
pogrzebu kościelnego

Podczas zgłaszania pogrzebu należy przedstawić następujące
dokumenty w biurze parafialnym:
• Akt zgonu z USC;
• Zaświadczenie księdza o przyjęciu przez zmarłego sakramentów przed
śmiercią (dotyczy zmarłych w szpitalu).
Inne informacje:
• Zgłoszenia pogrzebu należy dokonać w kancelarii parafialnej od
poniedziałku Można wcześniej zadzwonić pod numer telefonu parafi
• Jeżeli zmarły jest z innej parafii, rodzina winna koniecznie przynieść
pozwolenie pisemne od swojego proboszcza;