Ingres Abp. Andrzeja Dzięgi
28 marca 2009r.
Odsłon: 1020
SYMBOLIKA HERBU
ARCYBISKUPA SZCZECIŃSKO-KAMIEŃSKIEGO
ANDRZEJA DZIĘGI
Prastarym zwyczajem Kościoła jest praktyka uŜywania przez
duchownych herbu właściwego dla stopnia piastowanej godności czy teŜ
pełnionej funkcji kościelnej. Herb wraz z dewizą tworzy tarcza z godłem
herbowym oraz otaczające ją elementy wskazujące na piastowaną godność.
ARCYBISKUPA SZCZECIŃSKO-KAMIEŃSKIEGO
ANDRZEJA DZIĘGI
Prastarym zwyczajem Kościoła jest praktyka uŜywania przez
duchownych herbu właściwego dla stopnia piastowanej godności czy teŜ
pełnionej funkcji kościelnej. Herb wraz z dewizą tworzy tarcza z godłem
herbowym oraz otaczające ją elementy wskazujące na piastowaną godność.
Herb Księdza Arcybiskupa Andrzeja Dzięgi składa się z tarczy herbowej
umieszczonej na krzyŜu metropolitalnym z podwójnymi ramionami, ponad
którymi znajduje się zielony kapelusz ze sznurem zakończonym z kaŜdej
strony 10 chwastami, co wskazuje na godność arcybiskupią. Kapelusz
pontyfikalny, zwany takŜe prałackim lub herbowym (najbardziej charakterystyczna
oznaka godności w herbach duchownych), wywodzi się z okrągłego,
czarnego kapelusza z dość szerokim rondem i sznurem zawiązywanym pod
brodą, uŜywanego kiedyś powszechnie przez duchownych w czasie podróŜy
i pielgrzymek. W heraldyce kościelnej uŜywany jest od XIII wieku. Liczbę 10
chwastów przy sznurze dla arcybiskupów określił w 1905 r. PapieŜ Pius X. Herb
dopełnia dewiza biskupiego posługiwania DOMINUS JESUS, która jest
równocześnie kluczem do interpretacji samego godła herbowego oraz
zawartych w nim swoistych priorytetów pasterskiej posługi Księdza
Arcybiskupa.
Obecne godło herbowe zasadniczo zachowało swój układ, jaki miało
w latach posługiwania Księdza Arcybiskupa na urzędzie Biskupa
Sandomierskiego. Jest ono podzielone na trzy pola. Zasadniczą część stanowi
dolne, złote pole, w które wpisany jest czerwony krzyŜ równoramienny
otoczony zwycięskim wieńcem, utworzonym z gałązki lauru i dębu. KrzyŜ jest
symbolem Jezusa Chrystusa, Który jest naszym jedynym Panem
i Zbawicielem, o czym informuje nas dewiza herbu Dominus Jesus (Panem jest
Jezus), zaczerpnięta z pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian
(1 Kor 12,3b). Czerwień krzyŜa symbolizuje odkupieńczą śmierć oraz
królewskość Zmartwychwstałego Pana. Otaczający go wieniec nawiązuje
w swym układzie do wieńca zwycięstwa. Stąd teŜ pojawiła się tu gałązka lauru
jako symbol sławy i nieśmiertelności oraz gałązka dębu, który symbolizuje
moc, siłę i stałość. Zwycięski wieniec przewiązany jest czerwoną szarfą
symbolizującą miłość. Całość tej symboliki nawiązuje takŜe do faktu przyjęcia
przez Księdza Arcybiskupa święceń biskupich dnia 24 listopada 2002 roku,
w Uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. Z kolei złoty kolor pola
odnosi się do boskości Jezusa Chrystusa, słonecznego blasku wielkanocnego
poranka oraz Nieba, do którego wszyscy za naszym Zmartwychwstałym
Panem pielgrzymujemy.
W pewnym sensie pole to nawiązuje takŜe do dynamicznej i skutecznej
aktywności ewangelizacyjnej Kościoła na Pomorzu Zachodnim po roku 1945,
przy pełnym wiary zaangaŜowaniu pasterzy Kościoła, przy pełnym nadziei
świadectwie wiary duchowieństwa i przy postawie wytrwałej miłości do Boga
i do Chrystusowej Polski ze strony całego Ludu BoŜego.
Zasadnicza treść dolnego pola dopełniona jest polami górnymi. Na
lewym polu (prawym w układzie heraldycznym) znajduje się symbol
zstępującego Ducha Świętego w czerwonym polu. W dotychczasowym godle
herbowym Księdza Arcybiskupa, jako pasterza Diecezji Sandomierskiej,
znajdował się w tym polu orzeł piastowski, znak Ziemi Sandomierskiej,
wskazujący na trwałe chrześcijańskie dziedzictwo ziemi sandomierskiej
w historii Polski, które Ksiądz Arcybiskup chciał rozwijać i kontynuować. Warto
nadmienić, Ŝe w związku z przejściem z biskupstwa sandomierskiego na stolicę
metropolitalną do Szczecina, pierwszym zamysłem Księdza Arcybiskupa była
zamiana piastowskiego orła na pomorskiego gryfa, uŜywanego powszechnie
w heraldyce Pomorza Zachodniego oraz samego Miasta Szczecina. Gdy bliŜsze
badania wskazały, iŜ symbol ten, rzeczywiście bardzo silnie wpisany w dzieje
Pomorza Zachodniego, częściej wskazuje jednak na skuteczność świeckiego
obszaru władzy, nadto nie obejmuje całej, ponad tysiącletniej, niezwykle
bogatej i dynamicznej, a przez to takŜe trudnej historii samego Pomorza oraz
losów chrześcijaństwa na tej Ziemi, Ksiądz Arcybiskup zadecydował
o postawieniu silniejszego akcentu na Znak obecnego Czasu, wprowadzający
nas obecnie w BoŜe zamysły. Jest nim narastająca rola wspólnotowego,
charyzmatycznego wymiaru Ŝycia Kościoła, z coraz większym zakresem
moŜliwości działania oraz odpowiedzialności za Kościół wszystkich uczniów
Chrystusa, takŜe osób świeckich. Źródłem tych moŜliwości jest sakramentalny
chrzest, zaś źródłem mocy i duchowej skuteczności wspólnoty jest przyjęty
sakrament bierzmowania. Nawiązuje to wprost do nadchodzącej trzydziestej
Rocznicy niezapomnianej modlitwy Sługi BoŜego Jana Pawła II „Niech zstąpi
Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi. Tej Ziemi!”. Stąd decyzja Księdza
Arcybiskupa, aby w to pole wpisać dynamiczny symbol gołębicy jako Znak
zstępującego i przyjmowanego przez Kościół Ducha Świętego. Znak Ducha
Świętego symbolicznie wnika i przenika w ten sposób treści obu pozostałych
pól. Jest to więc takŜe dopełnienie dewizy posługiwania biskupiego, gdyŜ „Nikt
nie moŜe powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: ,,Panem jest Jezus -
Dominus Jesus” (1 Kor 12,3b). Czerwień tego pola symbolizuje ogień miłości,
jaką rozlewa w nas Duch Święty - Pocieszyciel i OŜywiciel. Ta tajemnica
nawiązuje do głównego pola, które wskazuje na zadanie budowania w Duchu
Świętym Królestwa BoŜego pośrodku obecnych ludzkich spraw.
W prawym górnym polu (a lewym w układzie heraldycznym) Ksiądz
Arcybiskup zachowuje dotychczasowe cztery srebrne lilie na niebieskim tle,
które są nośnikami symboliki maryjnej, bardzo waŜnej w pasterskiej posłudze
Księdza Arcybiskupa. Srebrna lilia w niebieskim polu jest znakiem Matki BoŜej.
Cztery lilie symbolizują w tym przypadku cztery części RóŜańca świętego,
odnowionego przez Jana Pawła II w 2002 r. Listem Apostolskim Rosarium
Viriginis Mariae, kilka dni po ogłoszeniu nominacji biskupiej Księdza
Arcybiskupa, dokonanej w Święto Matki BoŜej RóŜańcowej. Matce Najświętszej
jako Matce Kościoła – Patronce Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, Która
jako Przybytek Ducha Świętego poprzedza nas na drogach wiary, jako
Oblubienica Ducha Świętego, modląc się we Wspólnocie Apostołów i uczniów
Chrystusa wprowadza cały Kościół w tajemnicę Darów Ducha Świętego, a jako
Królowa Polski nieustannie wspiera nasz Naród na drogach świadectwa wiary,
poprzez modlitwę i medytację róŜańcową nowy Arcybiskup Szczecińsko-
Kamieński zawierza swoje pasterskie posługiwanie, całą Archidiecezję
i Metropolię oraz cały Lud BoŜy, na czele z duchowieństwem i osobami
konsekrowanymi, powierzony jego duchowej pieczy.
Warto nadmienić, Ŝe kolor czerwony oraz kolor niebieski w górnych
polach bezpośrednio nawiązują takŜe do barw heraldycznych Szczecina. Jest to
znakiem, iŜ działanie Ducha Świętego moŜe się uobecniać właśnie w tym
konkretnym miejscu i czasie, poprzez obecne pokolenie uczniów Chrystusa.
Niech się tak stanie
umieszczonej na krzyŜu metropolitalnym z podwójnymi ramionami, ponad
którymi znajduje się zielony kapelusz ze sznurem zakończonym z kaŜdej
strony 10 chwastami, co wskazuje na godność arcybiskupią. Kapelusz
pontyfikalny, zwany takŜe prałackim lub herbowym (najbardziej charakterystyczna
oznaka godności w herbach duchownych), wywodzi się z okrągłego,
czarnego kapelusza z dość szerokim rondem i sznurem zawiązywanym pod
brodą, uŜywanego kiedyś powszechnie przez duchownych w czasie podróŜy
i pielgrzymek. W heraldyce kościelnej uŜywany jest od XIII wieku. Liczbę 10
chwastów przy sznurze dla arcybiskupów określił w 1905 r. PapieŜ Pius X. Herb
dopełnia dewiza biskupiego posługiwania DOMINUS JESUS, która jest
równocześnie kluczem do interpretacji samego godła herbowego oraz
zawartych w nim swoistych priorytetów pasterskiej posługi Księdza
Arcybiskupa.
Obecne godło herbowe zasadniczo zachowało swój układ, jaki miało
w latach posługiwania Księdza Arcybiskupa na urzędzie Biskupa
Sandomierskiego. Jest ono podzielone na trzy pola. Zasadniczą część stanowi
dolne, złote pole, w które wpisany jest czerwony krzyŜ równoramienny
otoczony zwycięskim wieńcem, utworzonym z gałązki lauru i dębu. KrzyŜ jest
symbolem Jezusa Chrystusa, Który jest naszym jedynym Panem
i Zbawicielem, o czym informuje nas dewiza herbu Dominus Jesus (Panem jest
Jezus), zaczerpnięta z pierwszego Listu Świętego Pawła Apostoła do Koryntian
(1 Kor 12,3b). Czerwień krzyŜa symbolizuje odkupieńczą śmierć oraz
królewskość Zmartwychwstałego Pana. Otaczający go wieniec nawiązuje
w swym układzie do wieńca zwycięstwa. Stąd teŜ pojawiła się tu gałązka lauru
jako symbol sławy i nieśmiertelności oraz gałązka dębu, który symbolizuje
moc, siłę i stałość. Zwycięski wieniec przewiązany jest czerwoną szarfą
symbolizującą miłość. Całość tej symboliki nawiązuje takŜe do faktu przyjęcia
przez Księdza Arcybiskupa święceń biskupich dnia 24 listopada 2002 roku,
w Uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. Z kolei złoty kolor pola
odnosi się do boskości Jezusa Chrystusa, słonecznego blasku wielkanocnego
poranka oraz Nieba, do którego wszyscy za naszym Zmartwychwstałym
Panem pielgrzymujemy.
W pewnym sensie pole to nawiązuje takŜe do dynamicznej i skutecznej
aktywności ewangelizacyjnej Kościoła na Pomorzu Zachodnim po roku 1945,
przy pełnym wiary zaangaŜowaniu pasterzy Kościoła, przy pełnym nadziei
świadectwie wiary duchowieństwa i przy postawie wytrwałej miłości do Boga
i do Chrystusowej Polski ze strony całego Ludu BoŜego.
Zasadnicza treść dolnego pola dopełniona jest polami górnymi. Na
lewym polu (prawym w układzie heraldycznym) znajduje się symbol
zstępującego Ducha Świętego w czerwonym polu. W dotychczasowym godle
herbowym Księdza Arcybiskupa, jako pasterza Diecezji Sandomierskiej,
znajdował się w tym polu orzeł piastowski, znak Ziemi Sandomierskiej,
wskazujący na trwałe chrześcijańskie dziedzictwo ziemi sandomierskiej
w historii Polski, które Ksiądz Arcybiskup chciał rozwijać i kontynuować. Warto
nadmienić, Ŝe w związku z przejściem z biskupstwa sandomierskiego na stolicę
metropolitalną do Szczecina, pierwszym zamysłem Księdza Arcybiskupa była
zamiana piastowskiego orła na pomorskiego gryfa, uŜywanego powszechnie
w heraldyce Pomorza Zachodniego oraz samego Miasta Szczecina. Gdy bliŜsze
badania wskazały, iŜ symbol ten, rzeczywiście bardzo silnie wpisany w dzieje
Pomorza Zachodniego, częściej wskazuje jednak na skuteczność świeckiego
obszaru władzy, nadto nie obejmuje całej, ponad tysiącletniej, niezwykle
bogatej i dynamicznej, a przez to takŜe trudnej historii samego Pomorza oraz
losów chrześcijaństwa na tej Ziemi, Ksiądz Arcybiskup zadecydował
o postawieniu silniejszego akcentu na Znak obecnego Czasu, wprowadzający
nas obecnie w BoŜe zamysły. Jest nim narastająca rola wspólnotowego,
charyzmatycznego wymiaru Ŝycia Kościoła, z coraz większym zakresem
moŜliwości działania oraz odpowiedzialności za Kościół wszystkich uczniów
Chrystusa, takŜe osób świeckich. Źródłem tych moŜliwości jest sakramentalny
chrzest, zaś źródłem mocy i duchowej skuteczności wspólnoty jest przyjęty
sakrament bierzmowania. Nawiązuje to wprost do nadchodzącej trzydziestej
Rocznicy niezapomnianej modlitwy Sługi BoŜego Jana Pawła II „Niech zstąpi
Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi. Tej Ziemi!”. Stąd decyzja Księdza
Arcybiskupa, aby w to pole wpisać dynamiczny symbol gołębicy jako Znak
zstępującego i przyjmowanego przez Kościół Ducha Świętego. Znak Ducha
Świętego symbolicznie wnika i przenika w ten sposób treści obu pozostałych
pól. Jest to więc takŜe dopełnienie dewizy posługiwania biskupiego, gdyŜ „Nikt
nie moŜe powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: ,,Panem jest Jezus -
Dominus Jesus” (1 Kor 12,3b). Czerwień tego pola symbolizuje ogień miłości,
jaką rozlewa w nas Duch Święty - Pocieszyciel i OŜywiciel. Ta tajemnica
nawiązuje do głównego pola, które wskazuje na zadanie budowania w Duchu
Świętym Królestwa BoŜego pośrodku obecnych ludzkich spraw.
W prawym górnym polu (a lewym w układzie heraldycznym) Ksiądz
Arcybiskup zachowuje dotychczasowe cztery srebrne lilie na niebieskim tle,
które są nośnikami symboliki maryjnej, bardzo waŜnej w pasterskiej posłudze
Księdza Arcybiskupa. Srebrna lilia w niebieskim polu jest znakiem Matki BoŜej.
Cztery lilie symbolizują w tym przypadku cztery części RóŜańca świętego,
odnowionego przez Jana Pawła II w 2002 r. Listem Apostolskim Rosarium
Viriginis Mariae, kilka dni po ogłoszeniu nominacji biskupiej Księdza
Arcybiskupa, dokonanej w Święto Matki BoŜej RóŜańcowej. Matce Najświętszej
jako Matce Kościoła – Patronce Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, Która
jako Przybytek Ducha Świętego poprzedza nas na drogach wiary, jako
Oblubienica Ducha Świętego, modląc się we Wspólnocie Apostołów i uczniów
Chrystusa wprowadza cały Kościół w tajemnicę Darów Ducha Świętego, a jako
Królowa Polski nieustannie wspiera nasz Naród na drogach świadectwa wiary,
poprzez modlitwę i medytację róŜańcową nowy Arcybiskup Szczecińsko-
Kamieński zawierza swoje pasterskie posługiwanie, całą Archidiecezję
i Metropolię oraz cały Lud BoŜy, na czele z duchowieństwem i osobami
konsekrowanymi, powierzony jego duchowej pieczy.
Warto nadmienić, Ŝe kolor czerwony oraz kolor niebieski w górnych
polach bezpośrednio nawiązują takŜe do barw heraldycznych Szczecina. Jest to
znakiem, iŜ działanie Ducha Świętego moŜe się uobecniać właśnie w tym
konkretnym miejscu i czasie, poprzez obecne pokolenie uczniów Chrystusa.
Niech się tak stanie